Jesteś tutaj:

80 procent programów z napisami i audiodeskrypcją!

To założenia nowego kanału Telewizji Polsat, który rozpocznie emisję 2 stycznia 2017 roku. Odbiór naziemny. Nazwa „Super Polsat” brzmi dumnie, ale odbiorcy, którzy od lat czekali na taką wiadomość, pewnie przyjmą ją ze zrozumieniem.

XI Konferencja „Languages & The Media”, Berlin 2016

W środę (2.11.2916) w Berlinie zaczynają obrady specjaliści tłumaczeń i udostępnień wszelakich. Także tych interesujących nas najbardziej. Reprezentacja Polski – silna, a tematy skłaniające do refleksji.

Początek  jak u Hitchcocka:

Sybilla Stanisławska-Kloc, Jagiellonian University, Poland
Audio Description – Is it legal? 

To rzeczywiście ważne pytanie. Jeszcze ważniejsza odpowiedź.

Do refleksji skłaniają wystąpienia Agnieszki Szarkowskiej i Moniki Szczygielskiej, poświęcone tematom związanym z rozpoznawaniem mowy.

Agnieszka Szarkowska, University of Warsaw, Poland
Are Interpreters and Subtitlers Better Respeakers?

Monika Szczygielska, Widzialni Foundation, Poland
Live Subtitling through Automatic Speech Recognition vs. Respeaking: Between Technical Possibilities and Users’ Satisfaction

Skąd ton refleksji? Na konferencji w 2008 roku pojawił się taki temat:

Izabela Künstler, from the Polish TV station Telewizja Polska, shared her experiences as the editor-in-chief of the Captioning Department. The station faces new challenges with new EU regulations requiring that all public broadcast television time be captioned. (…) Having started captioning on public TV only 14 years ago, Telewizja Polska now provides about five to six hours of captioning per day. Despite the ambitious intentions to expand the service for the hard-of-hearing, Künstler struggles with technical and competency needs. Since no speech recognition systems are available in Polish, the editing of live programmes is still a tightly scheduled, manual process. The implementation of new technologies, however, necessitates the specialised training of people while educational studies in that field are still rare to find.

Po ośmiu latach – rozpoznawanie mowy polskiej działa, jest przedmiotem badań. Kiedy trafi do telewizji?

Z cyklu „Biję się w piersi, znów poprawiłam”: Dopełniacz w niełasce

Miś zabawka na słowniku
Misiek polonista

„Potrzebuję nowy telefon” – oznajmił bohater programu telewizyjnego, do którego opracowałam napisy. Bohaterka innego wyznała, że „od lat używa ten krem”.  Niestety nie oni jedni nie zdają sobie sprawy, że bardzo potrzebują i powinni częściej używać (kogo? czego?) słownika…

Skąd ta powszechna niechęć do dopełniacza? Niby dlaczego biernik lepszy…?

Jakby gdzieś…

„Gdziesie” strasznie się plenią jako podpórki językowe, mniej elegancko nazywane językowymi śmieciami – kto wie, czy nie wygrały już z „jakby”. Właśnie natknęłam się na zdanie: „To była najtrudniejsza kwestia – gdzieś uspokoić głowę” ( i bynajmniej nie chodziło o miejsce dogodne do opanowania emocji).

Jakby gdziesie
Jakby gdziesie

Na szczęście robiąc napisy, zazwyczaj można uprzątać takie śmieci z czystym sumieniem, bo z braku czasu i tak trzeba skracać tekst. Gorzej gdy zaśmiecona wypowiedź jest w dodatku rozwlekła…

Mowa ciała a napisy

A czasem kłapy a napisy. Informacja dla cywili – kłapy to ruch ust. Nawet jeśli na co dzień nie czytamy z ruchu ust, zdarza się, że nie mamy wątpliwości, jakie słowa właśnie wypowiada bohater filmu.

Czasem – podkreśla słowa gestem, mówi dobitnie, wolno, podkreśla słowa… Drodzy napisowcy, toż to okazja, by wykazać się – nie bójmy się tego słowa – artyzmem! No, dobrze. Niech będzie, że tylko rzetelnością. Ale jaki rezultat! Prawda czasu i prawda ekranu. Dosłowna! Wszystko się zgadza i jest na swoim miejscu.

Tych słów nie wolno pominąć. Nie można zmienić. I nie można ich przesunąć. A jeśli to z jakiegoś powodu trudne, trudno – nikt nie obiecywał, że będzie łatwo.

Na załączonym ruchomym obrazku znakomity autor mówi słowa, które widzimy w postaci napisów. Oba słowa podkreśla ruchem ręki, raz jednej, raz drugiej.

No, i pięknie.

A poza tym – zapraszamy do oglądania, słuchania i czytania nowych programów nieocenionego Bogusława Wołoszańskiego.

 

Ożeż ty!

W poczuciu misji, pomna edukacyjnej roli napisów do filmów, szczerze się ucieszyłam, że znów mam okazję zamieścić ten pełen emocji okrzyk bohatera.

Świadomość jego poprawnej pisowni jest rzadkością, o czym wielokrotnie się przekonałyśmy, bo prowadząc warsztaty z napisów, proponujemy żartobliwy przerywnik w postaci minidyktanda, w którym występuje podobna forma: „niechżeż”. (Potencjalnych uczestników kolejnych warsztatów chcę uspokoić – zabawa jest dobrowolna, a dyktando naprawdę mini: jednozdaniowe J).

Polska! Biało-Czerwoni!

Trwa sezon wielkich imprez sportowych. Do niektórych transmisji niektóre telewizje przygotowują napisy. Warto zauważyć, że flagę mamy biało-czerwoną, ale reprezentanci Polski to Biało-Czerwoni!

Przy okazji… Jestem zbudowana postawą polskich kibiców, którzy na melodię swojego hymnu wybrali piosenkę, będącą niegdyś manifestem środowiska dziś nazywanego społecznością LGBT. Istnieje obawa, że kibice o tym nie wiedzą. Cicho sza…

Village People – „Go West”

Puuudziaaanooowskiiii!

– to zdecydowanie nie to samo co „Pudzianowski!” czy nawet „Pudzianowski!!!”. Konferansjerzy walk MMA tak celebrują przedstawianie zawodników, wkładają w to tyle ekspresji, że banalne wykrzykniki nie załatwią sprawy.

Wprawdzie zwielokrotnienie samogłosek czyni zapis mniej czytelnym (z litości dla czytelników ograniczamy się do potrojenia), a czas trwania napisu jest nieprzyzwoicie długi, to jednak uznałyśmy, że warto w tym wypadku naruszyć zasady. Tym bardziej że w trakcie relacji nazwiska zawodników są wielokrotnie podawane w zwyczajnym zapisie.

„Mi się” w natarciu

Miś zabawka wśród zboża.
Misiek sierpniowy

Biję się w piersi: znów poprawiłam „Mi się wydaje” na „Mnie się wydaje”.
Mimo szlachetnych pobudek (nie chcę przykładać ręki do mnożenia się takich „misiów”, zwłaszcza że są tak rozplenione) mam jednak poczucie grzechu. Naruszyłam przecież zasady etyki napisowca – z mojej winy odbiorca napisów nie będzie świadom błędu popełnianego przez bohatera programu telewizyjnego, w związku z czym oceni jego kompetencje językowe lepiej niż powinien…

Autorytety językowe wielokrotnie piętnowały fakt, że krótsza forma zaimka: „mi” wypiera dłuższą: „mnie” z należnych jej (akcentowanych) pozycji w zdaniu. Mniej uważni słuchacze zapamiętali tylko tyle, że „mi się” są podejrzane i wszystkie wpisali hurtem na czarną listę. (Pewna pani zwróciła się o pomoc do poradni językowej, bo po wygłoszeniu absolutnie poprawnego zdania: „To mi się podoba”,

usłyszała kąśliwą uwagę: „Misie pojechały na Syberię”). Jednak wielu chyba w ogóle nie słuchało nauk autorytetów, bo „mi się” ciągle są w ofensywie…

Do góry